چرا ایجاد پرونده الکترونیک سلامت در مراکز درمانی ضروری است؟

چرا ایجاد پرونده الکترونیک برای بیمار ضروری شد؟

دلایل بسیاری برای ایجاد و توسعه پرونده الکترونیک سلامت در سطح ملی وجود دارد. ضرورت دسترسی به اطلاعات در حوزه های مختلف، باعث ایجاد و توسعه سیستم های اطلاعاتی از قبیل پرونده الکترونیک سلامت شده است، تا جایی که امروزه کشورهای پیشرفته دنیا هریک به نوعی به این بستر اطلاعاتی مجهز شده اند.

دلایل بسیاری برای ایجاد و توسعه پرونده الکترونیک سلامت در سطح ملی وجود دارد. ضرورت دسترسی به اطلاعات در حوزه های مختلف، باعث ایجاد و توسعه سیستم های اطلاعاتی از قبیل پرونده الکترونیک سلامت شده است، تا جایی که امروزه کشورهای پیشرفته دنیا هریک به نوعی به این بستر اطلاعاتی مجهز شده اند.

۱- دسترسی سریع، جلوگیری از تکرار اقدامات تشخیصی

یکی از بدیهی ترین دلایل نیاز به پرونده الکترونیک سلامت، لزوم دسترسی سریع ارائه دهندگان خدمت به اطلاعات بیمار می باشد. دسترسی به اطلاعات پزشکی بیمار، علاوه بر این که یک ضرورت مهم جهت ارائه خدمت می باشد، می تواند سبب جلوگیری از تکرار اقدامات تشخیصی درمانی شود. خلاصه وار، لازم است پزشک در هر لحظه اطلاعات مربوط به بیمار را، و بیمه ها اطلاعات مربوط پزشک را در اختیار داشته باشد. پرونده الکترونیک سلامت چنین امکانی را در هر لحظه فراهم می کند.

۲- کاهش هزینه ها

تمام کشور های دنیا، فارغ از اینکه چقدر ثروتمند هستند، به دنبال ایجاد راهکارهایی برای کاهش هزینه های بهداشت و درمان خود می گردند. نیاز مردم به خدمات سلامت روز به روز در حال بیشتر شدن است و تمایل مردم برای سالم تر ماندن نیز افزایش یافته. این موضوع فشار بیشتری را بر روی دولت ها وارد می کند که نسبت به خواسته مردم برای خدمات سلامت پاسخگو باشند. پرونده الکترونیک سلامت یکی از ابزارهای اصلی برای مدیریت هزینه های بخش سلامت است.

پرونده الکترونیک سلامت به جند طریق می تواند به کاهش هزینه ها کمک کند که یکی از آنها، جلوگیری از تکرار اقدامات تشخیصی درمانی و کاهش درمان های تکراری است. با ثبت اطلاعات گذشته بیمار، نیازی به تکرار کردن خیلی از آزمایشها و اقدامات دیگر تشخیصی نمی باشد. دیگر راه مدیریت هزینه های بخش بهداشت و درمان که از طریق پرونده الکترونیک سلامت صورت می گیرد، امگان مدیریت بیمه ها بر عملکرد ارائه دهندگان خدمت می باشد که می تواند منجر به اعمال نظارت جهت کاهش هزینه های این بخش بشود. همچنین لازم به ذکر است، یکی از چالشهای مهم در بحث هزینه های درمان، موضوع درمانهای القایی می باشد. پرونده الکترونیک سلامت می تواند بستر لازم برای جلوگیری از ایجاد درمان القایی را فراهم کند.

۳- دانش افزایی پزشکی

همانگونه که پیشتر ذکر آن رفت، یکی از کاربردهای مهم پرونده الکترونیک سلامت استفاده در مباحث آموزشی می باشد. پرونده الکترونیک هر شخص، شامل تاریخچه ای از بیماری های وی و مداخلات انجام شده و اثر این مداخلات؛ در طول زمان می باشد. بدیهی است که این گنجینه ارزشمند اطلاعاتی به لحاظ آموزشی و پژوهشی دارای ارزش بسیاری می باشد. آموزش علوم پزشکی نیازمند بررسی سیر وضعیت سلامت بیمار است و پرونده الکترونیک سلامت می تواند به بهترین نحو ممکن اطلاعات پزشکی تمام بیماران را در اختیار آموزش پزشکی قرار دهد. همچنین، فراهم کردن یک پایگاه جامع اطلاعاتی برای استفاده در پژوهش های علوم پزشکی و دیگر علوم، یکی دیگر از امتیازات مهم پرونده الکترونیک سلامت می باشد.

۴- بستر تحول در نظام سلامت

بدون شک، یکی از مهمترین زیرساختها برای ایجاد تحول در نظام سلامت کشورها، بهبود زمینه های اطلاعاتی حوزه سلامت می باشد. پرونده الکترونیک سلامت با ویژگی هایی که دارد و دسترسی هایی که ایجاد می کند، ضرورتی اجتناب ناپذیر برای ایجاد تحول در نظام سلامت می باشد. تجربه کشورهای موفق در اصلاح نظام سلامت نیز گواه این موضوع است که ایجاد تحول در نظام سلامت، بدون استقرار سیستم اطلاعاتی یکپارچه نظام سلامت غیرممکن است. بنابراین، در صورتی که بدنبال اصلاح نظام سلامت باشیم، یکی از اولویتهای ما، بوجود آوردن پرونده الکترونیک سلامت خواهد بود.

۵- کاهش خطاهای پزشکی

از دیگر پیامدهای وجود پرونده الکترونیک سلامت، کاهش خطاهای پزشکی خواهد بود. همچنین به علت ثبت الکترونیکی نسخ پزشکی، مشکلات ناشی از ناخوانا بودن این نسخه ها نیز برطرف خواهد شد.

پرونده الکترونیک یا پرونده الکترونیک سلامت چیست؟

پرونده الکترونیک بیمار یا پرونده الکترونیک سلامت مدرکی است که عمدتاً مراقبت‌های دوره‌ای ارائه شده به وسیلهٔ مراکز درمانی را توصیف می‌کند و در بیمارستان و سایر مراکز ارائه خدمات درمانی مثل واحدهای تخصصی یا مراکز بهداشتی نیز ایجاد می‌شود. پرونده الکترونیکی بیمار نوع الکترونیکی پرونده سلامت شخصی می‌باشد.

ثبت الکترونیکی سلامت (EHR) و یا مدارک الکترونیکی پزشکی (EMR)، به مجموعه نظام مندی از اطلاعات سلامت بیمار و جامعه الکترونیکی ذخیره شده در فرمت دیجیتال دارد. این سوابق را می‌توان در سراسر مراکز بهداشتی درمانی مختلف به اشتراک گذاشت. سوابق از طریق، سیستم‌های اطلاعات سازمانی وسیع متصل به شبکه یا دیگر شبکه‌های اطلاعات و مبادله‌ای به اشتراک گذاشته می‌شود. EHRها ممکن است شامل طیف وسیعی از اطلاعات، از جمله جمعیت، سابقه پزشکی، دارو و آلرژی، وضعیت ایمن‌سازی، نتایج آزمایش‌ها، تصاویر رادیولوژی، علائم حیاتی، آمار شخصی مانند سن و وزن، و اطلاعات صورت حساب باشد.

سیستم‌های EHR برای ذخیره داده‌ها با دقت بالا و برای ثبت حالات یک بیمار در طول زمان طراحی شده‌اند. این کار نیاز برای پیگیری سوابق کاغذی قبلی پزشکی را از بین می‌برد و در تضمین اطلاعات دقیق و خوانا به بیمار کمک می‌کند. این کار می‌تواند خطر تکرار داده‌ها را کاهش دهد چون تنها یک فایل قابل تغییر وجود دارد، که بدان معنی است که فایل به احتمال زیاد به روز می‌باشد، و خطر از دست رفتن اطلاعات کاغذی را از بین می‌برد. از آنجا که اطلاعات دیجیتال قابل جستجو و در یک فایل مجرد می‌باشند، EMR در هنگام استخراج داده‌های پزشکی برای بررسی حالات ممکن و تغییرات دراز مدت در یک بیمار مؤثر باشند. مطالعات جمعیتی از مدارک پزشکی ممکن است با استفاده گسترده از EHR و EMR تسهیل گردد.

پرونده الکترونیک سلامت ( EHR ) حاوی اطلاعات درمانی و بهداشتی مردم است که به صورت الکترونیکی ذخیره شده و استفاده از آن در بخش های مختلف نظام بهداشت و درمان باعث یکپارچه سازی اطلاعات سلامت، ارتقای خدمات و مدیریت بهتر نظام سلامت کشور می شود.

اطلاعات این سامانه بین مراکز درمانی و بهداشتی قابلیت اشتراک دارد تا هر کدام اطلاعات افراد را وارد و آن را تکمیل کنند، عدالت محوری، شهروندمدار بودن، حفظ محرمانه بودن اطلاعات سلامت و دسترسی شهروندان به پرونده الکترونیک سلامت خود از رویکردهای کلان طرح پرونده الکترونیک سلامت است.

اجرای طرح تشکیل پرونده الکترونیک سلامت به طور جدی و بر اساس اهداف برنامه های پنجم و ششم توسعه از سه سال گذشته در کشور آغاز شده است و به گفته مسوولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تاکنون برای بیش از 74 میلیون ایرانی پرونده تشکیل و اطلاعات اولیه افراد در آن ثبت شده است.

با این حال هنوز تعدادی از مردم به علت مراجعه نکردن به مراکز بهداشتی و درمانی از وجود این پرونده و خدمات آن که برای پیشگیری از بیماری های مختلف به ویژه بیماری های غیر واگیر مانند فشار خون، اضافه وزن، دیابت و بیماری های قلبی و انواع سرطان و همچنین مراقبت های تغذیه و سلامت روان است، اطلاعی ندارند از طرفی هنوز ارتباط بین مراکز تشکیل دهنده پرونده سلامت با سایر مراکز بهداشتی و درمانی به طور کامل برقرار نشده است.

به گفته معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای استقرار این طرح به طور کامل به قانع کردن بخش خصوصی، آماده شدن زیرساخت‌ ها و ایجاد انگیزه برای سازمان ‌های مربوط به این حوزه نیاز است.

معاون وزیر بهداشت با تاکید بر اینکه این سامانه ‌ها باید به یکدیگر وصل شوند، ادامه داد: در سطح یک یعنی نظام بهداشت و ارائه خدمات مراقبت ‌های اولیه تلاش‌ های زیادی صورت گرفته است و از سال 94 تاکنون بیش از یک میلیارد خدمت در سامانه ‌های بهداشت ثبت شده است.

معاون وزیر بهداشت با بیان اینکه باید بخش خصوصی و مطب ها به وارد کردن اطلاعات بیماران به این سامانه وادار شوند، تصریح کرد : بیمه ‌ها می‌ توانند قوانینی وضع کنند که در صورت ورود این اطلاعات به سامانه توسط بخش خصوصی، برای آنها پرداختی در نظر گرفته شود زیرا در بستر پرونده الکترونیک می‌ توان از ارایه خدمات تکراری و نیازهای غیر ضروری جلوگیری کرد.

رییسی با بیان این که در سطح دو و سه حوزه سلامت یعنی بخش درمان، خصوصی و بیمه ها اقدام های خوبی برای اجرای پرونده الکترونیک سلامت مانند استحقاق سنجی درمان در حال اجراست، افزود : در زمان حاضر به طور متوسط روزانه 650 هزار نفر از مراکز بهداشت خدمت دریافت می‌ کنند.